Yips, Freezing, Jerks, Staggers, Waggles, Whiskey Fingers

De yips bij golf is een hele abrupte, kortdurende, onwillekeurige beweging in met name in de dominante onderarm. De Yips treedt met name op tijdens het putten en chippen en geeft daarbij bal de verkeerde snelheid en richting. Professionele golfers die ernstig getroffen zijn door de yips zijn onder meer Ernie Els, David Duval, Pádraig Harrington, Bernhard Langer, Ben Hogan, Harry Vardon, Sam Snead, Ian Baker-Finch en Keegan Bradley, die allen ineens de meest eenvoudige putts misten.

1. Is Behavioural therapy a new treatment option for Task-Specific Dystonia in athletes? A case series. Tibben, M. I., van Wensen, E., Nijenhuis, B., & Zwerver, J. (2023). Tremor and Other Hyperkinetic Movements, 13. 
2. Perception of yips among professional Japanese golfers: perspectives from a network modelled approach. Revankar, G. S., Kajiyama, Y., Gon, Y., Ogasawara, I., Hattori, N., Nakano, T., … & Mochizuki, H. (2021). Scientific Reports, 11(1), 20128.
3. Association of the yips and musculoskeletal problems in highly skilled golfers: A large scale epidemiological study in Japan. Gon, Y., Kabata, D., Kawamura, S., Mihara, M., Shintani, A., Nakata, K., & Mochizuki, H. (2021). Sports, 9(6), 71.
4. The Dutch Yips Study: Results of a Survey Among Golfers. Van Wensen, E., Van der Zaag-Loonen, H. J., & Van de Warrenburg, B. P. (2021). Tremor and Other Hyperkinetic Movements, 11.
5. Dystonic Golfer’s cramp: Pilot study of propranolol and looking at the hole. Adler, C. H., Zhang, N., Crews, D., McDaniel, T., Tucker, J., Marquardt, C., & Caviness, J. N. (2020). Parkinsonism & Related Disorders, 80, 108-112.
6. Defining movement instabilities in yips golfers using motion capture and muscle synergies. Revankar, G. S., Ogasawara, I., Hattori, N., Kajiyama, Y., Shimoda, S., Garcia, A. C., … & Mochizuki, H. (2020). medRxiv, 2020-08.
7. Personality Predictors of Yips and Choking Susceptibility. Clarke, P., Sheffield, D., & Akehurst, S. (2020). Frontiers in Psychology, 10, 479670.
8. Globus pallidum DBS for task-specific dystonia in a professional golfer. Shukla, A. W., Hu, W., Jabarkheel, Z., Shah, S., Legacy, J., Firth, K. N., … & Okun, M. S. (2018). Tremor and Other Hyperkinetic Movements, 8.
9. Psychodiagnostics: Classification of the yips phenomenon based on musician’s dystonia. Ioannou, C., Klämpfl, M., Lobinger, B., Raab, M., & Altenmüller, E. (2018). Medicine and science in sports and exercise.
10. The Yips: Methods to Identify Golfers with a Dystonic Etiology/Golfer’s Cramp. Adler, C. H., Temkit, M. H., Crews, D., McDaniel, T., Tucker, J., Hentz, J. G., … & Caviness, J. N. (2018). Medicine and science in sports and exercise, 50(11), 2226-2230.
11. The yips: a movement disorder among golfers. van Wensen, E., & van de Warrenburg, B. P. (2018). Nederlands Tijdschrift Voor Geneeskunde, 162, D2204-D2204.
12. Preliminary evidence for the treatment of performance blocks in sport: The efficacy of EMDR with graded exposure. Bennett, J., Bickley, J., Vernon, T., Olusoga, P., & Maynard, I. (2017). Journal of EMDR Practice and Research, 11(2), 96-110.
13. Putting “yips” and jerking in golf novices. Marquardt, C., Strauss, M., & Hermsdörfer, J. (2016). International Journal of Golf Science, 5, S1-77.
14. Behavioural interventions for people living with adult-onset primary dystonia: a systematic review. Bernstein, C. J., Ellard, D. R., Davies, G., Hertenstein, E., Tang, N. K., Underwood, M., & Sandhu, H. (2016). BMC neurology, 16, 1-14.
15. The yips in sport: A systematic review. Clarke, P., Sheffield, D., & Akehurst, S. (2015). International Review of Sport and Exercise Psychology, 8(1), 156-184.
16. Cognitive behavioural intervention for the golf yips: A single-case design. Milne, D., & Morrison, G. (2015). Sport & Exercise Psychology Review, 11(1), 20-33.
17. Self-report vs. kinematic screening test: Prevalence, demographics, and sports biography of yips-affected golfers. Klämpfl, M. K., Philippen, P. B., & Lobinger, B. H. (2015). Journal of sports sciences, 33(7), 655-664.
18. Diagnosing and measuring the yips in golf putting: A kinematic description of the involuntary movement component that is the yips. Philippen, P. B., Legler, A., Land, W. M., Schuetz, C., & Schack, T. (2014). Sport, Exercise, and Performance Psychology, 3(3), 149.
19. Reinvestment–the Cause of the Yips?. Klämpfl, M. K., Lobinger, B. H., & Raab, M. (2013). PloS one, 8(12), e82470.
20. How to detect the yips in golf. Klämpfl, M. K., Lobinger, B. H., & Raab, M. (2013). Human Movement Science, 32(6), 1270-1287.
21. Yips and other movement disorders in golfers. Dhungana, S., & Jankovic, J. (2013). Movement Disorders, 28(5), 576-581.
22. Perfectionism and the ‘yips’: An initial investigation. Roberts, R., Rotheram, M., Maynard, I., Thomas, O., & Woodman, T. (2013). The Sport Psychologist, 27(1), 53-61.
23. Preliminary evidence for the treatment of type I ‘yips’: The efficacy of the emotional freedom techniques. Rotheram, M., Maynard, I., Thomas, O., Bawden, M., & Francis, L. (2012). The Sport Psychologist, 26(4), 551-570.
24. Understanding the yips in golf: Thoughts, feelings, and focus of attention in yips-affected golfers. Philippen, P. B., & Lobinger, B. H. (2012). The Sport Psychologist, 26(3), 325-340.
25. Solution-focused guided imagery as an intervention for golfers with the yips. Bell, R. J., Skinner, C. H., & Halbrook, M. K. (2011). Journal of Imagery Research in Sport and Physical Activity, 6(1), 1-16.
26. Are the yips a task‐specific dystonia or “golfer’s cramp”?. Adler, C. H., Crews, D., Kahol, K., Santello, M., Noble, B., Hentz, J. G., & Caviness, J. N. (2011). Movement disorders, 26(11), 1993-1996.
27. Losing focus: how paying attention can be bad for movement. Edwards, M. J., & Rothwell, J. C. (2011). Movement Disorders, 26(11), 1969-1970.
28. Decreasing putting yips in accomplished golfers via solution-focused guided imagery: A single-subject research design. Bell, R. J., Skinner, C. H., & Fisher, L. A. (2009). Journal of Applied Sport Psychology, 21(1), 1-14.
29. The vicious circle involved in the development of the yips. Marquardt, C. (2009). International journal of sports science & coaching, 4, 67-88.
30. Serendipitous improvement in the Yips associated with memantine use. Ringman, J. M. (2007). Movement Disorders, 22(4), 598-599.
31. The yips in golf: Multimodal evidence for two subtypes. Medicine Stinear, C. M., Coxon, J. P., Fleming, M. K., Lim, V. K., Prapavessis, H. A. R. R. Y., & Byblow, W. D. (2006). and science in sports and exercise, 38(11), 1980.
32. Acupuncture for treatment of the yips?-A case report. Rosted, P. (2005). Acupuncture in Medicine, 23(4), 188-189.
33. Abnormal co-contraction in yips-affected but not unaffected golfers: Evidence for focal dystonia. Adler, C. H., Crews, D., Hentz, J. G., Smith, A. M., & Caviness, J. N. (2005). Neurology, 64(10), 1813-1814.
34. A patient with focal dystonia induced by golf and presenting a decrease in activity of cerebral motor cortex on task. Tanaka, M., Ohyagi, Y., Kawajiri, M., Taniwaki, T., Tobimatsu, S., Furuya, H., … & Kira, J. I. (2005). Clinical Neurology, 45(4), 304-307.
35. The ‘yips’ in golf: a continuum between a focal dystonia and choking. Smith, A. M., Adler, C. H., Crews, D., Wharen, R. E., Laskowski, E. R., Barnes, K., … & Kaufman, K. R. (2003). Sports Medicine, 33, 13-31.
36. A multidisciplinary study of the ‘yips’ phenomenon in golf: An exploratory analysis. Smith, A. M., Malo, S. A., Laskowski, E. R., Sabick, M., Cooney, W. P., Finnie, S. B., … & Kaufman, K. (2000). Sports medicine, 30, 423-437.
37. Quantification of the” yips” phenomenon during golf putting. Cook, S. G. (1994).
38. Golfers’ cramp: clinical characteristics and evidence against it being an anxiety disorder. Sachdev P. (1992). Movement Disorders: Official Journal of the Movement Disorder Society, 7(4), 326-332.
39. The “yips” A focal dystonia of golfers. McDaniel, K. D., Cummings, J. L., & Shain, S. (1989). Neurology, 39(2), 192-192.
40. Putting on the agony. Foster JB. (1977). World Med 1977; 12: 26-27.

Hoe behandel je de Yips? 

Dit is misschien wel een van de belangrijkste vragen in golf. En daar is dan ook geen eenduidig antwoord op. Dat komt onder andere omdat nog steeds niet duidelijk is wat de precieze oorzaak is van de Yips. 

Toch zijn er wel degelijk mogelijkheden om golfers te helpen. Hierbij kan er onderscheid worden gemaakt tussen de symptomatisch en oorzakelijke behandelingen. 

Symptomatisch

1. Techniek

Toepassen van een andere techniek een zeer positief effect hebben. Laat de golfer daarom het probleem ten alle tijden met zijn of haar coach of trainer bespreken waarna die kan beoordelen of er met een aanpassing van de techniek een verbetering te bewerkstelligen is. Bij golfers is bekend dat er meerdere verschillende technieken zijn om een bepaalde slag uit te voeren waardoor de gestoorde motorische programma’s niet meer standaard aangesproken zullen worden. Zo kan een verandering in de grip een goede oplossing bieden, maar ook een verandering van golfclub, of het kijken naar de hole in plaats van de bal tijdens de putt.

2. Medicatie

Wellicht is een rol weggelegd voor het injecteren van bepaalde spieren met botulinetoxine type A (Dysport®, Botox®) maar dit moet eerst veel beter uitgezocht worden. Botulinetoxine veroorzaakt een tijdelijke, gedeeltelijke verlamming van de ingespoten spieren. Na enkele weken tot drie maanden keert de oorspronkelijke motorische functie terug en moet de injectie herhaald worden, eventueel met een lagere of hogere dosis. Bij golfers is deze behandeling nog niet breed onderzocht en is er slechts bewijs voor een verbetering op basis van expert opinion en kleine aantallen golfers.

Indien een botuline injectie niet of onvoldoende helpt, kan worden gestart met orale medicatie die de signaaloverdracht van zenuwcellen naar de spier blokkeren. Zo zouden anticholinergica en bètablokkers in sommige gevallen verbetering kunnen geven.

Oorzakelijk

1. Psychologische interventies

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing en wordt voornamelijk gebruikt als therapie bij mensen met traumagerelateerde angstklachten. EMDR wordt inmiddels ook veel ingezet bij vormen van faalangst, zoals examenvrees. Dit kun je vergelijken met de prestatiedruk bij topsporters. Het effect van één tot twee sessies EMDR is recent uitgezocht onder 7 golfers. Publicatie van de resultaten wordt het komende jaar verwacht (the Dutch Yips Study II). De hypothese hierbij is dat (faal-) angst een prominente rol speelt in het ontstaan en aanwezig blijven van de Yips in golfers. 

Ook werd recent het effect van Cognitieve Gedragstherapie (CGT) in combinatie met hypnose bij golfers onderzocht.  Het doel was om het bestaande, verkeerde, motorische programma te verbreken en te vervangen door nieuw verbeterd gedrag aan te leren, met ondersteuning van deze relaxatietechniek voor een beter effect, in 8 sessies over een periode van 16 weken. Na behandeling konden alle atleten terugkeren op hun oude sportniveau zonder enige Yips symptomen. Ook hier betrof het een zeer kleine studie waarbij men uiterst zorgvuldig om moet gaan met de resultaten. (bron)

2. Deep Brain Stimulation (toekomst)

Deep Brain Stimulation (DBS) is een bekende behandeling bij ernstige vormen van dystonie en werd de afgelopen jaren ook al eens uitgevoerd bij een golfer. Hierbij worden elektrodes diep in de hersenen aangebracht met het doel  om met kleine elektrische impulsen de gestoorde motorische mechanismen die bij dystonie een rol spelen, te remmen. Momenteel zijn de behandelde groepen echter nog dermate klein dat nog weinig over het daadwerkelijke effect gezegd kan worden. 

Heeft u last van de Yips? Of denkt u last van de Yips te hebben. U kunt verwezen worden door een arts naar het Sport Dystonie Centrum van de poli neurologie van Gelre Ziekenhuizen in Apeldoorn. Meestal is dit de huisarts. Het is verstandig u goed voor te bereiden op uw afspraak en makkelijke zittende sportkleding aan te hebben.